Pszczoły, aby mogły rozmnażać się i składać zebrany pokarm, budują z wyprodukowanego przez siebie wosku plastry o odpowiednich komórkach. Przeważającą powierzchnię plastrów stanowi zbiór sześciobocznych komórek pszczelich i pewna, z reguły ograniczona, liczba większych komórek trutowych. Komórki pszczele i trutowe ułożone są w plastrze dwustronnie z nieznacznym odchyleniem od poziomu w górę. Do wychowu matek pszczoły budują tzw. mateczniki – komórki cylindryczne w układzie pionowym lub prawie pionowym, zwrócone otworem do dołu.

W praktyce pszczelarskiej rozróżnia się:
mateczniki nie zasklepione – w których matka znajduje się w stadium larwalnym,
mateczniki zasklepione – w których przebywa ona aż do stadium poczwarki,
mateczniki na wygryzieniu – w których wykształcona matka dojrzewa i czeka na właściwy moment wygryzienia się.

Dodatkowo wyróżnia się jeszcze mateczniki zgryzione – z uszkodzoną larwą, poczwarką lub owadem dojrzałym oraz mateczniki wygryzione – które matka opuściła w sposób naturalny.