Kierunek rzędów w sadzie

Na terenach płaskich i na kilkustopniowych skłonach rzędom drzew nadaje się kierunek północ-południe. Ten bowiem kierunek rzędów zapewnia najbardziej równomierne oświetlenie wszystkich części korony. Na bardziej stromych zboczach, gdzie występuje niebezpieczeństwo erozji gleby, nadaje się rzędom kierunek prostopadły do stoku albo po linii poziomic Dla każdego gatunku, a nawet odmiany, zaś w odniesieniu do drzew owocowych także i podkładki, istnieją optymalne granice zagęszczenia rzędów oraz roślin w rzędach, czyli rozstawy. Granice te nie są stałe i zależą bardzo od sposobu prowadzenia roślin. Inne są one dla drzew, których korony przewiduje się prowadzić w formie zbliżonej do naturalnej, a inne dla drzew o koronach spłaszczonych lub szpalerowych. Decydująco wielkości rozstawy trzeba też uwzględniać rodzaj gleby i ilość opadów. Im gleba jest żyźniejsza, a ilość opadów wyższa, tym silniej drzewa rosną.
Maszyny oraz narzędzia, jakimi już teraz dysponuje sadownictwo i jakie w przyszłości będą produkowane, mają określoną wielkość, a także określoną szerokość roboczą. Maszyny te mogę pracować tym bardziej efektywnie, im lepiej dostosowane są do nich rozstawy drzew. Szczególnie ważne, w tym kontekście, są odległości między rzędami. Szczegółowe informacje o rozstawach znajdują się w dalszych rozdziałach traktujących o uprawie poszczególnych gatunków drzew i krzewów.
Tu warto jednak podkreślić, iż zakładając sad, należy dążyć do maksymalnego ujednolicenia odległości pomiędzy rzędami roślin, kierując się przy tym wymogami, jakie stawiają maszyny.
Nie chodzi tu tylko o wymóg podstawowy, zachowanie tak zwanej uliczki roboczej pomiędzy rzędami szerokości około 2 m, ale także o utrzymanie pasów murawy w międzyrzędziach o jednakowej szerokości, optymalnie wypośrodkowanej miąższości i wysokości koron itd. Natomiast odległości drzew w rzędach, które z punktu widzenia mechanizacji nie są tak ważne, mogą być różne, byle były uwzględnione: siła wzrostu i inne właściwości biologiczne drzew.